Weekend bij de locals

Vrijdagmiddag was het dan zover: de locals! Vanaf 14.15 uur werden alle studenten opgehaald door hun gastheer/-vrouw. Sibajene Hamoombe was onze gastheer voor dat weekend. Hij woont in Mizinga op zo’n 20 minuten loopafstand. De tocht was best pittig, want de temperatuur steeg boven de 40 °C en met een hoop cadeaus waren de tassen aardig gevuld.

Sibajene is 25 jaar en leeft samen met zijn broertje (19 jaar) en zusje (14 jaar). Hij woont in een klein huisje van cementen muren en een dak bestaande uit golfplaten, met woonkamer (twee banken, één stoel) en 2 slaapkamers. Dat was alles. Geen keuken, wc, douche, wasruimte, tafel, lampen, etc. Op zich logisch, want er is geen elektriciteit. Buiten was er nog een rieten overkapping waaronder werd gekookt en een klein bakstenen gebouwtje dat diende als wc (lees: gat in de grond). Uitzonderlijk smerig, want riolering bestaat niet. Van ons relatief luxe onderkomen in de Macha Dormitory kom je binnen no-time in een heel andere wereld terecht.

Het viel ons al snel op dat Siba niet veel uitvoerde in zijn vrije tijd. Hij werkt bij het MIAM (Malaria Institute) en als DJ bij de plaatselijke radiozender. Toen we waren aangekomen, gingen we onder de rieten overkapping zitten (nadat we varkens, kippen en eenden hadden weggejaagd). We praatten wat, maar op het heetst van de dag hield onze gastheer zich liever stil. Na anderhalf uur stilzitten op een gammel krukje besloten Lucas en ik de omgeving te verkennen. We waren de hoek nog niet om of we hadden vier kids aan ons hangen. Nog eens 100 meter verder was dat aantal verdrievoudigd. Volgens mij hadden ze nog niet veel blanken gezien, want ze hadden de grootste lol om even mijn benen aan te raken en m’n handen vast te pakken. Vier kinderen tegelijk aan één hand was niet uitzonderlijk.

Vanwege de hitte was het door ons meegebrachte vocht al snel op. Voor nieuw water moesten we naar de waterpomp, tien minuten verderop. Siba had niet echt veel zin, maar zijn vriend/buurman Vincent (bijnaam: professor Keke) moest daar toch naartoe, dus we liepen met hem mee. Het was een drukte van jewelste; zeker 30 mensen stonden te wachten, waarvan 27 vrouwen. We kwamen Eva, Iris, Nicole en Wieteke tegen, geheel in stijl met tonnen water op het hoofd. Na een half uur wachten liepen we weer terug. Bizar dat zo veel moeite moet worden gedaan voor water dat wij met één handomdraai uit de kraan tappen.

Om 17.00 uur wilde Siba ons wel rondleiden. Hij wist een café en pooltafel. Café? Wij leven al twee weken op water en er is een café in de buurt?! Yep, nog geen vijf minuten lopen. Hoe christelijk het hier ook is, er werd ter plekke flink wat bier gebrouwen en vooral gedronken. Na wat praatjes met zatlappen (waaronder de police-officer, die toch echt een politieman blijkt te zijn) liepen we door naar een volgende hangplek. Daar waren toevallig ook Frank en Justin met hun gastheer. Dit was tegenover het radiostation van Radio Macha. Siba vertelde dat hij zondagochtend van 06.00 – 09.00 uur moest draaien en dat we mee konden als we graag wilden. Dat leek ons natuurlijk wel lachen. Poolen zat er niet meer in, want de razendsnel invallende duisternis van 18.30 uur in combinatie met een stroomstoring zorgde ervoor dat je werkelijk geen hand voor ogen zag. We liepen terug langs het café en werden weer opgehouden door een stel mafkezen die ons het lokale bier wilden laten proeven. Gadverdamme! Eén nipje was genoeg om vast te stellen dat dit het smerigste drankje was dat ik in mijn leven heb gedronken.

Om 20.00 uur kwamen we thuis. Het zusje van Siba was druk bezig om het eten klaar te maken. Gedroogde vis, een soort koolachtige groenten en zoals altijd bij iedere maaltijd hier in Zambia: nshima, een uitgekookte bal van maïspoeder. Op zich wel te eten. Met de nadruk op ‘op zich’. We aten op de grond tussen de mieren en spinnen, zonder bestek. Ik was best blij dat ik m’n handenalcohol had meegenomen.

Omdat het zo vroeg pikdonker is en er slechts licht van een kaars komt, was er niet veel te beleven. Het zusje van Siba ging de afwas doen, want mannen doen niets in het huishouden. Echt helemaal niets. Dat was ons al geleerd tijdens de colleges over de Ubuntu cultuur, maar dat werd uitvoerig in praktijk gebracht door Siba. Gevolg: dat zusje van 14 jaar doet alles. Om 21.30 uur gingen we tandenpoetsen. Waar dat de bedoeling was? Gewoon, bij een boom. Op de achtergrond was een varken druk bezig met het slachten van een kip. Slapen ging niet echt lekker, maar heb toch wat uurtjes weten te pakken.

Zaterdagochtend zouden we om 09.00 uur naar de kerk gaan. Toen we om 08.00 uur wakker werden, was het zusje bezig met ons ontbijt. Ze had daarvoor al 50 liter water gehaald bij de waterput. We wasten ons met een teil water en vertrokken samen met Siba en zijn kleine buurjongetje. Het was een andere kerk dan waar we vorige week waren. In the middle of nowhere, dik een uur lopen. Daar hadden we even niet op gerekend. Voor de kerk zaten drie groepen mensen onder een boom. Ze kregen een soort les uit de bijbel. We sloten aan, maar gelukkig duurde het niet langer dan een half uur. Vervolgens gingen we de kerk in. Normaal duurt de zaterdagdienst van 10.00 – 18.00 uur. Acht uur lang! Godzijdank was er ’s middags een communie waardoor de dienst om 12.00 uur stopte. De terugtocht was best zwaar zonder één druppel water. Thuis aangekomen gooide ik dan ook meteen anderhalve liter achterover.

Het zusje van Siba deed de was, alle mannen gingen een middagdutje doen. Vond ik niet erg, want ik kon nog wel een uurtje rust gebruiken. Om 14.00 uur stond de lunch klaar: dezelfde koolachtige groenten, verse kip (’s ochtends geslacht door het meisje des huizes) en nshima. Daarna stond een tiental kinderen voor de deur. We hadden onze frisbee meegenomen, zij hadden geïmproviseerde voetballen gemaakt van vuilniszakken. We speelden een paar uur; die kinderen zijn echt onuitputbaar. Aan het eind van de middag gingen we naar Gideon’s, weer een ander café met pooltafel. Het kon geen toeval zijn, maar ook hier kwamen we de politiechef tegen. Hij vond mijn naam maar moeilijk uit te spreken, dus verzon een Chitonga-naam: Kwasumyo. Lucas doopte hij tot Chipego. We hebben die avond tientallen handen geschud van mensen die ons wilden ontmoeten. Heb me niet vaak zo populair gevoeld. De Ubuntu cultuur staat sowieso bekend om het veelvoudig groeten. Dat werd wel duidelijk; Siba sprak met iedereen die hij tegenkwam. Daar kan zelfs mijn ‘zwager’ Arno nog een puntje aan zuigen. Om 20.30 uur gingen we naar huis. Daar stond ons diner al klaar: dezelfde groenten, dezelfde kip en dezelfde nshima. We gingen vroeg naar bed, al ging het slapen maar lastig.

Om 05.30 uur stond de wekker, want we moesten om 06.00 bij het radiostation zijn. Even het gezicht wassen en op pad. Eigenlijk moest ik nogal nodig voor een grote boodschap, maar hoopte op een schonere wc bij het radiostation. Radio Macha is 7 dagen per week van 06.00 – 24.00 uur in de lucht. We arriveerde om 06.13 uur. Maar hij moest om 06.00 uur beginnen? Tja, de Ubuntu cultuur is niet zo time-orientated. Siba veranderde in de gedaante van DJ Mac, ons noemde hij DJ Kwasumyo en DJ Chipego. Al snel gaven we een interview en kondigden we allerlei Afrikaanse platen aan. Heb echt gelachen. Eva en Iris hebben ons zelfs nog gehoord op de radio. Om 08.45 uur viel de stroom uit. Helaas geen noodgenerator voor het radiostation, dus we konden naar huis. De volgende DJ had weinig te doen totdat er weer stroom was.

De 'wc' was op locatie nog veel smeriger dan bij Siba thuis. Eenzelfde bakstenen gebouw met gat in de grond, maar dan nóg langer niet schoongemaakt. Ik besloot om het nog een paar uur op te houden, niet in de laatste plaats omdat er geen wc-papier was. In de tussentijd was de misselijkheid ook toegeslagen. De ‘wc’ bij Siba thuis heb ik nuttig weten te gebruiken, zowel voor diarree als voor braaksel. Aangezien ik me echt niet goed voelde, ben ik weer in bed gaan liggen. Lucas speelde de rest van de ochtend met een aantal kinderen.

Om 11.30 uur voelde ik me nog steeds beroerd en medicijnen hielpen niet. Lucas verveelde zich kapot, dus we hebben Siba verontschuldigd en gingen twee uur eerder dan de bedoeling was terug naar onze Dorm. Onderweg heb ik alles uitgekotst, dat luchtte echt op. Een schone wc kwam als geroepen; daar heb ik een half uur van genoten. Ik douchte totdat ik rimpels op m’n vingers had. Een schone onderbroek zat als gegoten. De waarde van hygiëne kun je je pas goed realiseren als je vies bent. Maar dan ook echt vies. Nog viezer dan toen ik een week niet douchte op de Alpe d’Huez. Ik dook meteen m’n verschoonde bed in en heb een paar uur geslapen totdat de anderen terugkwamen. Het was een heel bijzondere ervaring en zo’n kans krijg je denk ik maar één keer, maar ik was blij om weer terug te zijn. Veruit het merendeel van de studenten deelde die mening. Vooral de meisjes hebben het zwaar gehad. De rest van de dag hebben we elkaar bijgepraat en ’s avonds een film gekeken. Ik kwakkelde nog wat met buik- en hoofdpijn. Ik zal er niet veel woorden aan vuil maken, maar de definitie van waterdunne diarree is mij wel bekend geworden.

De Amerikaanse verpleegkundestudenten waren vrijdag natuurlijk aangekomen, dus die hebben we gisteren ook ontmoet. Twaalf studenten met vijf begeleiders, allemaal zeer religieus. Ze zitten ons niet in de weg in de woonkamer, dus we hebben er weinig last van. Alleen even stil zijn in de eetzaal omdat de enige man in hun midden een gebed uitspreekt.

Vannacht heb ik uitstekend bijgeslapen. Vandaag had ik geen verplichtingen, dus dat kwam goed uit. Ben alleen nog wat verkouden, maar als het daarbij blijft, ben ik uitermate tevreden. Zou wat zijn als je een week onder de lakens ligt! Vanochtend heb ik even in de zon gezeten, gefrisbeed en wat aan de studie gedaan, vanmiddag hadden we een kort college.

Morgen sta ik met Frank in de Playroom ingeroosterd, een soort speelkamer (zoiets doet de naam al vermoeden) voor zieke kinderen. Schijnt heel leuk te zijn, als ik van de verhalen van anderen uit mag gaan.

Vanavond nog een goeie nacht en dan ben ik weer helemaal de oude. Heb er zin in!

PS. Ik heb maar weinig vernomen van m’n wielervrienden, maar mijn Rodriguez heeft wel mooi de Ronde van Lombardije gewonnen, hè!